شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ شانزده سال میشود که برگزاری جشنواره هنرهای شهری (استقبال از بهار) هم زمان با فرارسیدن سال نو، به رسمی نانوشته در مشهد تبدیل شده است؛ رسمی که قرار است در سال ۱۴۰۴ گستردهتر برگزار شود و شور و نشاط را برای زائران و مجاوران به ارمغان بیاورد.
براساس فراخوانی که در نخستین روزهای آبان منتشر شده، جشنواره هنرهای شهری ۱۴۰۴ دارای دو بخش اصلی و ویژه است که بخش اصلی شامل یادمانهای شهری، آثار نوری، آذین بندی، دیوارنگاری، نمایش و سرود و بخش ویژه جشنواره شامل رسانههای اجتماعی، گذرهای هنری، عکس، گرافیک و ادبیات میشود.
همچنین به گفته محمد اسکندری نژاد، معاون فرهنگی هنری سازمان اجتماعی وفرهنگی شهرداری مشهد، رویکردهای محتوایی جشنواره امسال گستردهتر شده است و عناوینی، چون «امام رضا (ع)»، «مشهد مقدس؛ هویت، تاریخ، فرهنگ، آداب و رسوم»، «ایثار، حماسه و مقاومت اسلامی»، «ماه مبارک رمضان، تجلی نشاط معنوی»، «نوروز، تجلی هویت ملی»، «خانواده» و «فرهنگ شهروندی» را دربرمی گیرد. اسکندری نژاد در گفتگو با ما به جزئیات بیشتری درباره روند برگزاری جشنواره امسال پرداخته است که در ادامه میخوانید.
اعمال تغییرات در بخشهای گوناگون جشنواره اولین موضوعی است که اسکندری نژاد مطرح میکند. به گفته او، در جشنواره ۱۴۰۴ برخی بخشهای سالهای گذشته تقویت شده و برخی نیز تغییر کرده است. همچنین چندین بخش جدید به رویداد اضافه شده است تا هنرمندان بیشتری درگیر رویداد شوند و مردم نیز از حال وهوای بهار در شهر لذت بیشتری ببرند.
اسکندری نژاد از یادمانهای شهری، آثار نوری، آذین بندی، دیوارنگاری، نمایش و سرود به عنوان بخشهایی نام میبرد که طبق روال سالهای گذشته در جشنواره ۱۴۰۴ نیز میزبان آثار هنرمندان هستند. او درباره جزئیات بخش یادمانهای شهری بیان میکند: ما به طور کلی در این بخش تأکیدی بر دائمی یا موقت بودن المانها نداشتیم تا دست هنرمندان و داوران در طراحی و انتخاب آثار باز باشد. البته در فراخوان امسال از هنرمندان خواسته ایم تا برای چند مکان ازجمله میدان ده دی، فلسطین، هفتم تیر و شریعتی، به طور ویژه طرحهای دائمی را پیشنهاد کنند.
معاون فرهنگی هنری سازمان اجتماعی وفرهنگی شهرداری مشهد یکی از ویژگیهای دیگر فراخوان امسال را بازگشت دو رشته سرود و تئاتر به بخشهای اصلی جشنواره بیان میکند و یادآور میشود: پارسال رشتههای سرود و نمایش در قالب بخش هنرهای مردمی و با تمرکز بر اجراها و آثار غیرحرفهای برگزار شد، اما امسال قرار است در کنار گروههای غیرحرفه ای، پذیرای آثار گروههای حرفهای هم باشیم. از این رو دو بخش سرود و تئاتر را نیز در دل فراخوان اصلی آوردیم. او در ادامه صحبت هایش درباره حذف بخش گلستان از فراخوان امسال نیز توضیح میدهد: سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری به صورت مستقل فراخوان این بخش را منتشر کرده که البته چندی پیش مرحله داوری آن نیز به پایان رسیده است.
اسکندری نژاد از اضافه شدن بخشی با عنوان گذرهای هنری به جشنواره خبر میدهد و میگوید: قرار است در این گذرها آثار هنری با مضامین مشخص و در قالبهای متنوع در معرض دید مخاطبان قرار بگیرد تا به این ترتیب پیاده راهها فقط محل عبور افراد نباشند و اتفاقات و مفاهیم فرهنگی را هم دربربگیرند.
معاون فرهنگی هنری سازمان اجتماعی وفرهنگی شهرداری مشهد در ادامه به تعریف ۹ گذر با عنوانهای گذر نوکری (پیرغلامان)، گذر تئاتر، گذر مشاهیر، گذر القاب امام رضا (ع)، گذر مقاومت، گذر خطاطان، گذر نقاشان و گذر بازیافت در جشنواره امسال اشاره و تأکید میکند که دست هنرمندان در طراحی این گذرها باز است و آنها تصمیم میگیرند چگونه به سوژهها بپردازند یا اینکه از چه سازهها و متریالی استفاده کنند.
او درباره مکانهایی که برای گذرهای هنری در نظر گرفته شده است نیز میگوید: ما برای هرکدام از گذرها، پیاده راههایی را در نظر داریم. با وجود این، از هنرمندان هم خواسته ایم پیشنهادهایشان را ارائه کنند. زیرا ممکن است پیشنهاد آنها از آنچه مدنظر ماست، جذابتر باشد و اتفاقات بهتری را رقم بزند.
اضافه شدن بخش ادبیات (داستان بهار) به جشنواره هنرهای شهری، یکی از ویژگیهای رویداد پیش روست. این بخش در قالب داستان (داستان کوتاه، ایده رمان و رمان چاپ نشده) و روایت نگاری برگزار میشود. به گفته اسکندری نژاد، اثری که به عنوان برگزیده در بخش رمانهای چاپ نشده انتخاب شود، توسط انتشارات شهرداری منتشر خواهد شد.
او همچنین درباره بخش ایده رمان توضیح میدهد: نویسندگان در این بخش باید طرح قصه، چکیده و قسمتی از فصل یک رمان خود با محوریت موضوع مشهد و توس را به ما ارائه کنند. اگر هیئت داوران طرح آنها را انتخاب کند، با آنها قرارداد بسته خواهد شد تا کارشان را کامل کنند.
اسکندری نژاد در ادامه صحبت هایش به اضافه شدن بخش گرافیک به جشنواره ۱۴۰۴ اشاره میکند و میگوید: در این بخش از هنرمندان درخواست شده است تا برای بیلبوردها و استرابوردهای شهری طرحهایی با تمرکز بیشتر بر دو موضوع ماه مبارک رمضان و نوروز ارائه کنند. معاون فرهنگی هنری سازمان اجتماعی وفرهنگی شهرداری مشهد از رسانههای اجتماعی به عنوان دیگربخش جدیدی که در فراخوان امسال گنجانده شده است، نام میبرد.
این بخش با هدف تولید محصولات چندرسانهای فرهنگی و انتشار مفاهیم ارزشمند معنوی در میان یکایک افراد جامعه طراحی شده است. اسکندری نژاد میگوید: گروههای مردمی و حرفهای میتوانند آثار خود درباره اقدامات و فعالیتهای جشنواره هنرهای شهری را در قالب فیلم کوتاه شده عمودی (ریلز) و داستان (استوری) تولید و به دبیرخانه ارسال کنند.
همچنین شرکت کنندگانی که آثارشان را در دو بخش حرفهای و مردمی ارسال کرده اند، میتوانند با انتشار آن در صفحات مجازی و ارسال گزارش به دبیرخانه جشنواره، در قرعه کشی جوایز بخش ویژه انتشار نیز شرکت کنند. معاون فرهنگی هنری سازمان اجتماعی وفرهنگی شهرداری مشهد همچنین به درنظرگرفتن بخشی با عنوان «عکس» در این دوره از جشنواره اشاره و تأکید میکند: همه تلاش دست اندرکاران جشنواره بر این بوده است که گروههای مختلفی از هنرمندان درگیر برنامههای شهری شوند.
به گفته اسکندری نژاد، علاوه بر چهار موضوع اصلی «امام رضا (ع) (تجلی هویت دینی)»، «مباه مبارک رمضان (تجلی نشاط معنوی)»، «نوروز (تجلی هویت ملی)» و «مشهد مقدس، هویت، تاریخ، فرهنگ، آداب و رسوم» موارد دیگری هم در فراخوان امسال گنجانده شده است.
معاون فرهنگی هنری سازمان اجتماعی وفرهنگی شهرداری مشهد در این باره میگوید: یکی از موضوعاتی که در فراخوان امسال برای ما اهمیت ویژهای دارد، جبهه مقاومت است. علاوه بر این، ما امسال بر موضوع خانواده با مؤلفههای مختلفی، چون جوانی ایران و فرزندآوری، نقش و جایگاه والای پدر و مادر و احترام به والدین، تربیت فرزند و تحکیم بنیان خانواده تأکید داشته ایم.
او از «فرهنگ شهروندی» به عنوان دیگرموضوع مدنظر جشنواره امسال نام میبرد و بیان میکند: فرهنگ شهروندی هیچ متولی دیگری جز شهرداری ندارد. از این رو ما این موضوع را نیز با محوریت فرهنگ میزبانی و زائرپذیری، ترافیک، حفظ و نگهداری محیط زیست، ایمنی (توجه به مباحث پیشگیرانه)، اخلاق اجتماعی (همسایه داری، مهرورزی به کودکان، توجه به سالمندان)، سلامت عمومی (تغذیه سالم و سلامت روان) و مصرف بهینه انرژی در فراخوان تعریف کرده ایم.
معاون فرهنگی هنری سازمان اجتماعی وفرهنگی شهرداری مشهد این نکته را نیز یادآور میشود که تمرکز بر هرکدام از این موضوعات در بخشهای مختلف جشنواره، متفاوت بوده است: ما در برخی بخشها دست هنرمندان را باز گذاشته و گفته ایم هرکدام از موضوعات را میتوانند انتخاب کنند، اما در چندین بخش هم اعلام کرده ایم که تمرکزمان فقط بر چند موضوع خاص است.
برای مثال، در بخش سرود، با توجه به آثار زیادی که درباره مشهد و امام رضا (ع) داریم، از متقاضیان درخواست کرده ایم که دیگر برای این موضوعات زمان نگذارند و درباره خانواده و جبهه مقاومت به خلق اثر بپردازند یا در بخش ادبیات هم تأکید ما بر خانواده و آسیبهای اجتماعی و همچنین ارائه روایتهایی جذاب از مشهد بوده است. او باور دارد که متنوع شدن موضوعات در جشنواره امسال میتواند به فاصله گرفتن از تولید آثار تکراری کمک کند و درنهایت باعث شکل گیری فضای متفاوتی در شهر شود.
اسکندری نژاد در بخش دیگری از صحبت هایش به این نکته اشاره میکند که زمان بندی هرکدام از بخشهای جشنواره متفاوت است و علاقه مندان میتوانند برای آگاهی بیشتر فراخوان را مطالعه کنند یا با دبیرخانه تماس بگیرند. او همچنین از برنامه ریزی برای برگزاری کارگاههای آموزشی در بخشهایی مثل ادبیات، سرود و گرافیک خبر میدهد که جزئیات آن به زودی اطلاع رسانی خواهد شد.
معاون فرهنگی هنری سازمان اجتماعی وفرهنگی شهرداری مشهد درباره قراردادبستن با هنرمندان و پرداختیهای آنها که همیشه یکی از چالشهای جشنواره هنرهای شهری مشهد بوده است نیز میگوید: ما به دنبال این هستیم که از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کنیم و خودمان مستقیم درگیر بستن قرارداد با هنرمندان نشویم. تاکنون هم مذاکرات خوبی با چند گروه داشته ایم که البته هنوز چیزی قطعی نشده است.
او ادامه میدهد: قرار است بخشی خصوصی که پای کار میآید، با هنرمند مستقیم قرارداد ببندد و پرداختیها را انجام دهد تا هنرمندان دچار مشکل نشوند و درنهایت هم تا آخر فروردین با آنها تسویه حساب شود.
اسکندری نژاد در پایان یادآور میشود که جشنواره هنرهای شهری از دهه اول اسفند و هم زمان با روز اول ماه مبارک رمضان آغازبه کار میکند و تا سیزدهم فروردین نیز ادامه خواهد داشت.